დღეს ველოსიპედი ჩვენი ცხოვრების განუყოფელი ნაწილი გახდა – ზოგი ტრანსპორტად იყენებს, ზოგიც სპორტისთვის ან უბრალოდ სიამოვნებისთვის. მაგრამ ოდესმე გიფიქრია, ვინ გამოიგონა ეს ორბორბლიანი საოცრება?
ვინ იყო ველოსიპედის პირველი წინაპარი
ველოსიპედის ისტორია საკმაოდ ძველია და მისი ზუსტი “მამა” უცნობია. თუმცა, პირველი ველოსიპედის მსგავსი მოწყობილობა 1817 წელს გამოიგონა გერმანელმა კარლ დრეიზმა.
ეს იყო ხისგან დამზადებული ორბორბლიანი კონსტრუქცია, რომელსაც „დრაიზინი“ ან „გარბენის მანქანა“ ეწოდებოდა.
მას პედლები არ ჰქონდა და ადამიანი მას ფეხებით მიწაზე კვრით ამოძრავებდა. მოკლედ, ნამდვილი სპორტული აქტივობა იყო.
პირველი პედლებიანი ველოსიპედი
პირველი პედლებიანი ველოსიპედი 1860-იან წლებში გამოჩნდა. ფრანგმა მექანიკოსებმა ხის ბორბლები რკინის ჩარჩოზე დაამაგრეს და წინა ბორბალს პედლები დაამატეს.
ამ მოდელს “ძვლისშემშრეტი” ერქვა, რადგან ხისტი მასალის გამო მგზავრობა საკმაოდ მოუხერხებელი იყო.
ნაბიჯი თანამედროვე ველოსიპედისკენ
1870-იან წლებში ბრიტანელმა ჯეიმს სტარლიმ შექმნა „მაღალბორბლიანი“ ველოსიპედი, სადაც წინა ბორბალი გაცილებით დიდი იყო, ვიდრე უკანა. თუმცა, მართვა საკმაოდ რთული იყო და დაცემა – ხშირი მოვლენა.
საბოლოოდ, 1885 წელს ინგლისელმა ჯონ კემპ სტარლიმ შექმნა პირველი თანამედროვე ველოსიპედი, რომელიც სტაბილური და მოხერხებული იყო.
სწორედ ეს გახდა იმ ველოსიპედის პროტოტიპი, რომელსაც დღეს ვიცნობთ.
ველოსიპედის ევოლუცია
მე-20 საუკუნეში ველოსიპედის კონსტრუქცია უფრო დახვეწილი გახდა – გაჩნდა საბურავები, გადაცემის მექანიზმი, მუხრუჭები და გაუმჯობესებული მასალები. ახლა კი ველოსიპედები სხვადასხვა ტიპისა და დანიშნულებისაა: სპორტული, სამთო, ელექტრო და ა.შ.
როგორც ხედავ, ველოსიპედი მრავალი ადამიანის იდეისა და შრომის შედეგად განვითარდა. დღეს ის ეკოლოგიურად სუფთა, მოხერხებული და ჯანსაღი ტრანსპორტია.
თუ ოდესმე, ველოსიპედით სეირნობისას, დაფიქრდები, ვინ შექმნა ეს საოცარი გამოგონება, გაიხსენე, რომ მის შექმნაში უამრავ ადამიანს მიუძღვის წვლილი.
